اچ آی وی نام یک بیماری نیست بلکه مخفف کلمات Human Immunodeficiency Virus می باشد. این ویروس است که سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار داده و سبب نقص در سیستم ایمنی می شود و در نهایت ایجاد بیماری ایدز AIDS می کند که مخفف کلمات
Acquired Immunodeficiency Syndrome می باشد.
ابتلا به ویروس اچ آی وی جنبه های بسیار وسیعی دارد و تمام موارد آنرا نمی توان در یک مقاله خلاصه کرد. در این نوشتار فقط کلیاتی در مورد این بیماری خدمت خوانندگان محترم فراهم می شود و سایر موارد به تفصیل در مقالات جداگانه توضیح داده خواهند شد. ما نیز در این نوشتارها از لفظ بیماری اچ آی وی استفاده خواهیم کرد هر چند که غلط مصطلح است.
هر قدر اطلاعات مردم در مورد هر نوع بیماری از جمله بیماری اچ آی وی بالاتر برود از میزان شیوع آن کاسته شده و خطر کمتر جامعه را تهدید می کند. افزایش افراد مبتلا به این بیماری کل جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد. اگر یک فردی دارای رفتارهای پر خطر نباشد دلیل بر این نیست که وی از ابتلا مصون است همین فرد ممکن است توسط وسایل آلوده دندانپزشکی یک بیمار، دچار بیماری اچ آی وی شود. هر قدر تعداد افراد مبتلا در جامعه زیادتر باشد، خطری که افراد جامعه را تهدید می کند، زیادتر می شود. آمارهای سازمان بهداشت جهانی نشان می دهند که شیوع این بیماری در اروپا و آمریکا بشدت کاسته شده است، طوریکه در بعضی کشورها مورد جدید حتی نزدیک صفر شده است، ولی بر عکس در آسیا و آفریقا شیوع این بیماری رو به فزونی است. بیماری ایدز مرحله نهائی ابتلا به ویروس اچ آی وی می باشد، که در آن بدن دیگر نمی تواند در مقابل عفونتها مقابله کند. امروزه اگر این بیماری زود تشخیص داده شده و درمان موثر شروع شود، بسیاری از مبتلایان به مرحله ایدز پیشرفت نخواهند کرد.
راههای ابتلا به ویروس اچ آی وی کدامها هستند؟
این ویروس در مایعات بدن یک فرد آلوده یافت می شود. این مایعات عبارتند از: مایع منی، ترشحات واژن، ترشحات مقعد، خون و شیر مادر. این ویروس شکننده است و خارج از بدن مدت زیادی نمی تواند زنده بماند. این ویروس از طریق ادرار و عرق منتقل نمی شود. روشهای شایع انتقال این ویروس در کشورهای مختلف متفاوت هستند و در ضمن این روشهای انتقال با گذشت زمان تغییر ماهیت می دهند. در اروپا و آمریکا شایعترین روش انتقال تماس جنسی است. در انگلستان 95 درصد افرادیکه در سال 2011 مبتلا به ویروس اچ آی وی شده بودند، راه ابتلا تماس جنسی بوده است. در ایران قبلا استفاده از سوزنهای آلوده توسط معتادان بود، ولی در چند سال اخیر موارد منتقله از راه تماس جنسی بیشتر شده اند.
شایعترین راههای ابتلا عبارتند از:
1. رابطه جنسی از هر نوع و استفاده از هر نوع وسیله جنسی مشترک
2. استفاده از سوزن، سرنگ و یا هر وسیله تزریقی آلوده
3. انتقال از مادر به بچه در حین حاملگی، زایمان و شیردادن
4. کارکنان مراکز بهداشتی و درمانی اگر سوزن آلوده به بدنشان فرو رود
5. تزریق خون آلوده
چگونه می توان این بیماری را تشخیص داد؟
تنها راه تشخیص قطعی انجام آزمایش اختصاصی است. اگر فردی فکر می کند که ممکن است آلوده به ویروس اچ آی وی شده باشد، باید هرچه زودتر به پزشک مراجعه و طبق دستور اقدام به انجام آزمایش کند. هر قدر بیماری زودتر تشخیص داده شود، آن زودتر درمان شده و از عوارض کاسته می شود. بهترین روش انجام تست خون است که ظرف چند روز جواب آن آماده می شود. برای اینکه پاسخ آزمایش مطمئن باشد، باید از ورود ویروس به داخل بدن 4 هفته گذشته باشد. امروزه کیتهائی به بازار آمده اند که با آن می توان در نمونه بزاق دهان ویروس اچ آی وی را تشخیص داد. جواب آن ظرف چند دقیقه آماده می شود، منتهی برای مثبت شدن این آزمایش زمان بیشتری لازم است و باید 8 هفته پس از ورود احتمالی ویروس به بدن منتظر شد.
زندگی کردن با اچ آی وی
ویروس اچ آی وی سیستم ایمنی بدن را مورد حمله قرار می دهد و سبب تضعیف دفاع بدن در مقابل عفونتها و بیماریها می شود. تا کنون درمان قطعی برای این بیماری کشف نشده است ولی نسبت به یک دهه قبل داروهائی ساخته شده اند که در کاهش شدت و عوارض بیماری موثر هستند و در مورد آنها صحبت خواهد شد. امروزه داروهائی هستند که از تکثیر ویروس در داخل بدن جلوگیری کرده و این اجازه را به سیستم ایمنی بدن می دهند که خود را با سازی کند.
اقداماتی که یک فرد مبتلا به ویروس اچ آی وی باید انجام دهد، کدامها هستند؟
1. حداکثر دقت در جلوگیری از انتقال بیماری به دیگران داشته باشد
2. تغذیه مناسب و سالم
3. ورزش منظم
4. تزریق سالانه واکسن آنفلوآنزا
5. تزریق واکسن پنوموکوک (عامل ذات الریه)
6. توقف مصرف دخانیات
بدون درمان این بیماری پیشرفت کرده و بعلت ضعف ایمنی بدن بیمار دچار عفونتهای خطیر و سرطان می شود که همان بیماری ایدز یا مرحله پایانی آلودگی با ویروس اچ آی وی می باشد.
چگونه می توان از ابتلا به ویروس اچ آی وی جلوگیری کرد؟
1. استفاده از کاندوم در هر نوع رابطه جنسی
2. اجتناب از مایعات و ترشحات بدن افراد آلوده
3. عدم استفاده از سرنگ و هرگونه وسایل تزریقی مشترک
باید خاطر نشان کرد که موارد فوق موارد شناخته شده هستند و چون اکثر افراد با آنها آشنائی دارند به آنها عمل می کنند ولی موارد مهم دیگری که می توانند سبب انتقال این ویروس شوند که کمتر شناخته شده هستند:
1. استفاده از وسایل افراد آلوده در آرایشگاهها: بنابراین توصیه می شود که هر فردی وسایل آریشگاهی شخصی تهیه و جهت استفاده با خود به آرایشگاه ببرد.
2. استفاده از مواد دندانپزشکی آلوده: باید حداکثر دقت را انجام داد که جائیکه درمانهای دندانپزشکی انجام می شوند مطمئن باشد. امروزه مسائل اقتصادی همه چیز را تحت الشعاع قرارداده و برای اینکه هزینه ها اندک شوند، استفاده از مواد آلوده زیاد شده اند. طبق قانون الان در اروپا و آمریکا وسایل دندانپزشکی مرسوم یا یکبار مصرف هستند و یا بیمار وسایل مذبور را تهیه و هر گونه اقدام دندانپزشکی با وسایل خودش انجام می شود. وسایل تخصصی نیز باید بخوبی و طبق استانداردها استریل شوند که گاه بعلت مسائل اقتصادی و هزینه بر بودن به آن اهمیت داده نشده و انجام نمی شود.
3. خالکوبی و تاتو با وسایل آلوده: باز برای اینکه هزینه کمتر شده و مشتری زیاد شود، اولا از وسایل یک بار مصرف استفاده نمی شود و ثانیا فردیکه این اقدامات را انجام می دهد معمولا از چگونگی رعایت بهداشت اطلاعی ندارد. کافی است فرد دستش آلوده به خون فرد مبتلا به ویروس اچ آی وی باشد و با همان دستان اقدام به تاتو یا خال کوبی فرد دیگری بکند.
4. در علم پزشکی بسیاری از وسایل یکبار مصرف هستند و باز برای کاهش هزینه این وسایل در مواردی مکررا پس از استریل کردن مورد استفاده قرار می گیرند. بیماران نیز فقط بدنبال موارد و مراکزی هستند که ارزانتر باشد.
در پایان باز خاطر نشان می شود که مسائل اقتصادی همه چیز را تحت الشعاع قرار داده اند و این تمامی جنبه های زندگی را تحت تاثیر قرار داده است. رستورانی که غذا می فروشد فقط فکرش فروش بیشتر و سود بیشتر است و مردم نیز بدنبال ارزانی هستند غافل از اینکه غذای فوق در بدترین شرایط و با موارد بسیار نامطلوب تهیه شده است. مسلما با شرایط فعلی رستورانی که چلوخورشتی را به قیمت دو هزار تومان می فروشد اگر هزار تومان آن برای وی سود نباشد اصلا رستوران را نمی تواند اداره کند، حال شما قضاوت کنید که آیا با صرف هزینه هزارتومانی می توان یک چلوخورشت سالم تهیه کرد؟ این موضوع اقتصادی در سایر موارد نیز اثرات بسیار مهمی دارد که متخصصین مربوطه باید کنکاش کنند.
کانال تلگرام بیماریهای ارولوژی:
https://telegram.me/urologicaldiseasedrsafarinejad
کانال تلگرام مخصوص باروری و ناباروری:
https://t.me/nabarvaridrsafarinejad
کانال تلگرام مخصوص سلامت جنسی:
https://t.me/salamatjensidrsafarinejad
کانال تلگرام مخصوص زگیل تناسلی:
https://t.me/zegiltanasolidrsafarineiad
کانال تلگرام مخصوص ترانسها:
https://t.me/Iraniantransgender
کانال کاربرد لیزر اربیوم یاگ
https://t.me/erbyaglaserdrsafarinejad
کانال بیماریهای آمیزشی
دکتر محمد رضا صفری نژاد
جراح و متخصص بیماریهای کلیه و مجاری ادراری - استاد دانشگاه
